Le esperantistas hungare pote ser fer ora...

Le esperantistas hungare pote ser fer ora, pois que il appareva un parve reporto in le television hungare in un programma super le scientia. Ora io livra iste parve parte de 4-5 minutas, proque io pensa, que tote iste cosa pote ser instructive anque pro nos, interlinguistas. Le lingua del file es hungaro, ma io ha facite subtitulos a illo in interlingua a fin que anque vos lo comprende... :-)

Si vos non vide le subtitulos, clicca sur le button "CC" pro vider los! Si vos trova, que le subtitulos es troppo micre pro leger, clicca sur le button "Google" (presso le button "CC") e selige "Go to Google Video". In le pagina Video de Google vos pote vider le schermo del video plus largemente e illac vos pote mesmo aggrandir le file video pro le integre schermo de vostre computatores.

Ecce le integre texto traducite:

>>Moderator: - ... Io non pote dicer lo de novo; ja ora io ha oblidate, como es le "nepto" in espaniol; un cosa io totevia notava: "Saluton!" pois que dr. Sperante saluta assi ab 1887. Isto assi, como "Dr. Sperante" exprime nihil; Ludwig Zammenhof subscribeva assi su libro. Nos le cognosce plus tarde como "Dr. Esperanto"!

Narrator: - Nos es in un curso de esperanto in le centro de Budapest. In iste lection in le tarde postmeridie
apprende in le major parte personas ante admission o diploma. Esperanto es le lingua international apprensibile le plus rapidemente; vivente e neutral, transpassante frontieras.

Erika Mihá (organisatrice de KEA - Association Cultural de Esperanto): - On accepta un attestation super le cognoscentias in esperanto equalmente, como a altere linguas; dunque on pote facer baccalaureato de illo, Illo assecura a uno plus de punctos in le admission a scholas alte o universitates, ...de plus... pro facer acceptar un these a diploma on besonia un examine in alicun lingua a nivello basic o superior; e pro isto on accepta anque esperanto.

László Szilvási (presidente de KEA): - Le Academia Scientific Hungare declarava officialmente le stato vivente del lingua. Isto significava solmente, que examinante le historia del lingua de plus que 100 annos usque ora illo opinava, que le lingua functiona justo assi, como ulle altere lingua vivente; illo se disveloppa, se inrichi, illo pote incorporar le nove expressiones al mesme via, como altere linguas vivente; e illo es un lingua parlate per multitudes.

Narrator: - Pro attinger le mesme nivello in esperanto il es besoniate 1/5 de labor e tempore in comparation de altere linguas. Anque pro isto illo es le tertie plus popular lingua, del qual on face examines.

Szilvási: - Le esperanto remonta al latino, e a isto es addite un grammatica logic. Illo non contine exceptiones, le conjugation es minimal, e le grammatica es minimal, justo sufficiente pro functionar le lingua. Illo es construite logicamente.

Narrator: - Le bases del lingua (le 16 regulas grammatic e le 900 parolas) era fixate per Ludwig Zammenhof, un medico polonese in 1887. In Bialistok, ubi ille viveva, le communitates german, russe, judee e polonese era in conflicto constante le un con le altere. Isto dava le idea, que forsan illes va comprender le un le altere per un lingua commun.

Szilvási: - Le 15 de decembre es un die special cata anno, quando le anniversario de Zammenhof da le proposito pro celebrar le libros in esperanto o le cultura de esperanto.

Narrator: - Zammenhof, qui mesme parlava 8 linguas usava le pseudonymo "dr. Esperanto", que significa "Sperante"; secundo isto on nominava le lingua plus tarde.

Un discipulo in le curso: - Secundo me illo es multo plus facile, que le anglese o le germano; io ha comenciate apprender ambes.

Altere discipulo: - Illo es le base de multissime linguas. Io apprende p. ex. anque le italiano, ma ... regrettabilemente illo es ja plus difficile. Ma assi que io vide le esperanto; le parolas, le grammatica, anque le italiano deveniva plus transparente pro me.

Narrator: - Pro le esperantistas le esperanto non es solmente un lingua, ma anque un cultura e un ideologia.

Szilvási: - Le esperanto es parlate quasi in tote le paises del mundo; on non mesmo poterea trovar un citate civilisate in ulle pais, ubi il non habeva un parlator de esperanto. Isto significa, que le cultura se involve naturalmente in le communication del gentes vivente ibi. In multe gentes emerge le antipathia contra le colonisation linguistic-cultural del ultime annos. Lo que occurre in le mundo sub le titulo "globalisation" es de facto le divulgation de un certe circulo cultural, e isto supprime le resto del mundo linguisticamente e culturalmente. Mesmo si on apprende un lingua estranier optimemente, on es in retardo in comparation con un parlator native de illo.

Narrator: - On organisa centos de programmas de esperanto cata anno, e continuemente appare films, revistas e libros.

Szilvási: - In le mundo de esperanto Hungaria es un potentia mundial. Como in le cultura hungare nos ha Sándor Petőfi e János Arany, in le mundo de esperanto nos ha William Auld e Kálmán Kalocsay!

Csilla Berényi (professora del curso presentate): - "E-lek-tu" = "Elige..." e... que es "sapientia"?

Alicun discipula: - "Scienco"...

Berényi: - No, le "sciento" es troppo longe.

Alicun discipulo: - "Scio".

Berényi: - Si, "scio". Que manca ancora? Le accusativo: "...la scion." Ora insimul:

[Tote le curso:] "Elektu la scion!" ["Selige le sapientia!"; le titulo del programma television.]<<

Que vos pensa super le argumentos de esperantistas apparente hic?

Vide mi commentarios sub iste ligamine! (Isto haberea essite troppo longe pro publicar lo hic).

Ragtime e csárdás

Lunedi io ha vidite un programma televisive, le prime parte de un serie presentante le historia del ragtime. Iste programma de lunedi presentava le antecedentes de iste branca musical e illo mesmo explicava le origine del parola: In le 1880s-90s in le bordellos de negros in New Orleans le prostitutas, qui habeva menstruation, non poteva "exercer lor profession", ma era presente in le etage basse pro amusar le hospites. Assi illas bibeva, parlava, dansava, cantava, etc. con illes e postea le musica special de negros, que se disvelloppava in iste circumstantia durante iste amusamentos le negros mesme appellava ragtime, como un referentia al periodo mensual de prostituas non laborante alora. A saper: in ille tempore le feminas usava retalios (pannos, panellos; peciettas de vetule vestimentos) pro tener se munde del sanguine de menstruation. E le nomine anglese de isto es "rag"...

In America del 1880s-90s on nominava un branca de musica secundo un periodo de tempore (rag-time). In Hungaria quasi al mesme tempore (alicun decennios de plus bon hora, quanto io sape) on comenciava nominar un specie de dansa secundo le loco, ubi illo era dansate. Le mundialmente famose e le plus cognoscite dansa hungare, le csárdás (pron. tchaardaash) es nominate assi, proque on lo dansava in csárdák (pl.; sing.: csárda) que es albergos, restaurantes ubi on poteva anque dormir. Esque in iste csárdák = albergos on exerceva prostitution, como in le bordellos de New Orleans, ubi le musica ragtime se creava...? Vos non me demanda re isto, io non sape...

Famose hungaros - 2. PUSKÁS Ferenc ha morite

Hodie le 17 de novembre 2006, a 7 horas a. m. ha morite Ferenc Puskás, le famose footballista hungare, qui participava in le victoria legendari 6:3 del hungaros contra le angleses in 1953, como membro del s. n. "equipa auree". Le match occurreva in le Stadio Wembley ante 100 000 spectatores. Le governamento hungare declarava le die de su interramento como un die funeral national (le 9 de decembre in Budapest). Multissime gente in le mundo, qui non del toto cognosce Hungaria e le hungaros, sape solmente iste nomine concernente le hungaros, Hungaria. Ille habeva 79 annos. Ja durante que ille ancora viveva, un del plus grande stadios in Hungaria recipeva le nomine "Stadio Ferenc Puskás". Excepte le "equipa auree" le football hungare era sempre debile e lo es anque hodie. Puskás era nominate anque como "oncle de mixturas (de vino)", proque ille multo amava biber le vino con soda. On dice, le successos sportive del hungaros in le 1950s adjutava le disveloppamento del feritate national, del patriotismo, etc. durante (o malgrado) le stalinismo e isto (immediatemente le victoria del equipa water-polo in le olympiade de 1956) faceva possibile le collaboration national durante le lucta pro libertate hungare in 1956.